اشاره

هدف از برگزاري دوره هاي آموزشي و نشانه ي کار آمدي هر فعاليت آموزشي و پرورشي، ايجاد تغييرات مطلوب در شناخت و رفتار بالقوه ي يادگيرندگان است. همين هدف اساس و چگونگي فعاليت هاي آموزشي و پرورشي را تعيين مي کند. براي دست يابي به اين هدف، به اطلاعاتي نيازمنديم که پيشرفت تحصيلي يادگيرندگان را نشان دهد. با دسترسي به اين اطلاعات و تجزيه و تحليل آن ها مي توانيم مشخص کنيم، کدام بخش از آموزش به يادگيري يادگيرندگان منجر شده است، و يادگيرندگان از کدام بخش بهره ي لازم را کسب نکرده اند و در آن زمينه به توجه و آموزش بيشتري نياز دارند. از سوي ديگر، آگاهي از مؤثر بودن فعاليت ها و کوشش هاي آموزشي، مشوقي براي تداوم فعاليت هاي يادگيري – ياددهي معلم و يادگيرنده است و به آنان کمک مي کند که آگاهانه به اين فعاليت ها اقدام کنند. بنابراين، معلمان به منظور افزايش و عمق بخشيدن به يادگيري يادگيرندگان، به اطلاعاتي نياز دارند تا نحوه ي آموزش خود را به سوي آموزش معني دار و درست هدايت کنند. به همين منظور، ضرورت دارد که به جاي ثبت اطلاعات جمع آوري شده در قالب نمره، به توصيف آن ها اقدام کنيم. در اين مقاله به ترتيب ضرورت توصيف نتايج ارزشيابي پيشرفت تحصيلي يادگيرندگان، فوايد توصيف نتايج ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و چگونگي آن بيان خواهد شد.

مفهوم تدريس

همان طور که مي دانيم، آموزش (تدريس) به فعاليت هاي هدف دار معلم گفته مي شود که براي يادگيري در يادگيرنده از طريق تعامل معلم و يادگيرنده جريان مي يابد. در واقع، يادگيري يادگيرنده هدف آموزش است و آموزش وسيله ي رسيدن به اين هدف. به بياني ديگر، آموزش به معناي هدايت و کنترل سنجيده و انديشمندانه ي تجربه هاي يادگيرنده به منظور نفوذ در يادگيري اوست. بنابراين، آموزش نيازمند به کار بستن راهبردهايي است که به منظور هدايت يادگيرندگان، در جهت رسيدن به انتظارات آموزشي و پرورشي طراحي مي شود.

آموزش کارآمد

هر يادگيرنده اي با توجه به توانا يي هايش، در زمينه ي موضوع يادگيري تجربه هاي مثبت (موفقيت در يادگيري) و منفي (شکست در يادگيري) دارد و با اين تجربه ها براي يادگيري پا به کلاس درس مي گذارد. در واقع، هر يادگيرنده اي ساخت شناختي مخصوص به خودش را دارد. آگاهي از ساخت شناختي يادگيرنده در زمينه ي آموزش مورد نظر، بر ارائه ي آموزش کارآمد معلم مؤثر است. بدين معنا که اگر معلم محتواي آموزش و محيط يادگيري را به گونه اي آماده کند که يادگيرنده بتواند بين مطالب جديد و قديم (آموخته هاي قبلي) ارتباط برقرار کند، يادگيري او به طور معني دار اتفاق مي افتد. وقتي يادگيرنده در يادگيري معني دار مطالبي که به او ارائه مي کنيم موفق شود، در اولذت يادگيري به وجود مي آيد و همين رضايت و شادي از يادگيري است که براي يادگيري بيشتر ايجاد انگيزه خواهد کرد. بنابراين، آموزش کارآمد مستلزم وجود معلم انديشمند است؛ معلمي که کارها را با تدبير و هدف انجام مي دهد.