جنگل:
وبلاگ حرفه و فن
حرفه و فن


جنگل:

 سطــح كل جنگلهاي ايران 4/ 12 ميليون هكتار مي باشد كه در حدود 6/ 7% از سطــح كل كشور را مي پوشـاند كه با توجه به جمعيت كشــور در حال حاضر سهم هــر ايراني 2/ 0 هكتار مي باشد.

 


بديهي است اين رقم با توجـه به سرانه جهــاني جنگــل كه 8/ 0 درصدهكتار مي باشد حاكي از فقر و كمبود شديد كشور ما در اين زمينــــه مي باشد. لازم بــه يادآوري است كه ا يـران در بين 56 كشور داراي جنگل درجهان مقــام چهــل و پنجم را دارا مي باشد.


جنگلهاي ايران را مي توان به پنج ناحيه رويشي بشرح زير تقسيم بندي نمود:

الف: ناحيه هيركاني (خزري) كه نوار سبز شمال كشور را تشكيل مي دهد.
ب : ناحيه ايران و توراني كه بطور عمده در مركز ايران پراكنده شده اند.
ج : ناحيه زاگرس كه عمدتا" جنگلهاي بلوط غرب كشور را تشكيل مي دهند.
د : ناحيه خليج فارس كه در نوار ساحلي جنوب پراكنده مي باشند.
ه : ناحيه ارسباراني كه متشكل از گونه هاي نادر و منحصر به فرد مي باشند.

 

جنگلهای زاگرس : جنگلهای بلوط غرب:

جنگلهاي بلوط غرب ( جنگلهاي زاگرس) با طول تقريبي 1300 كيلومتر در امتداد رشته كوه زاگرس از جنوب آذربايجان غربي تا استان فارس امتداد دارند . مساحت كنوني آن 5 ميليون هكتار تخمين زده شده است و  سه گونه بلوط   بارزترين گونه هاي درختي آن به شمار مي روند .  بلوط ايراني (1) در سرتاسر اين جنگلها حضور دارد  و دو گونه ديگر يعني دارمازو (2) و يوول (3) در قسمتهاي شمالي ديده مي شوند . 

بارندگي اين ناحيه از 600 ميليمتر در قسمتهاي شمالي تا300 ميليمتر در جنوب غرب در نوسان است . اقليم منطقه نيز مديترانه اي نيمه خشك با زمستانهاي سرد است .

از ساير گونه هاي درختي اين جنگلها مي توان به  افرا كيكم ، بنه ، زبان گنجشك ، گلابي وحشي ، وليك ، ارغوان ، انواع بادام و ... اشاره نمود . بطور كل مي توان گفت جوامع بلوط در ارتفاع 650 تا 2400 متر از سطح دريا حضور دارند كه بالاتر از اين ارتفاع جوامع ارس و پايين آن جوامع بنه - بادام ظاهر مي شوند . فرم غالب جنگلشناسي جنگلهاي غرب شاخه زاد بوده و اين دلالت بر تخريب ناشي از حضور طولاني مدت جوامع انساني دارد . متاسفانه به دليل رشد جمعيت در قرن اخير و نياز جنگلنشينان به سوخت ، منبع غذايي براي دامها و زمينهاي كشاورزي بهره برداري ديوانه وار از اين جنگلها بكلي چهره آنها را دگرگون كرده است و بجز در نقاط معدودي مانند قبرستانها نشاني از انبوهي سابق اين جنگلها نيست .

جنگلهای کوهستانهای ناحیه رویشی ایران تورانی:

 

وقتي صحبت از جنگل به ميون مياد ناخودآگاه تصويري از جنگلهاي شمال و يا جنگلهاي انبوه نواحي حاره در ذهن مجسم ميشه در حاليكه اينها تنها  چند شكل شناخته شده از جنگل هستند ، اون چيزي كه از كودكي در ذهن نقش مي بنده و يك تصوير عرفي از جنگل . اما وقتي به علم جنگلداري و جنگلشناسي رجوع مي كنيم  به دامنه وسيعي از اشكال رويشي تحت عنوان جنگل بر مي خوريم . منظورم اين نيست كه يكسري از پوششهاي غير جنگلي بعنوان جنگل در نظر گرفته مي شن بلكه مي خوام بگم با دونستن علم جنگل ، از ديد محدود گذشته رها مي شيم و ميتونيم جنگلهايي رو ببينيم كه تا حالا نمي ديديم ، چون در واژه نامه ذهن ما جنگل نبودن ، چيز ديگري هم نبوده اند و اين باعث شده سالها و بلكه قرنها و هزاره ها به چشم برهوت به اونها نگاه كنيم ، با اون به بدترين نحو رفتار كنيم و با عنوان آبادي اونرو نابود كنيم

 موضوع بحث اين نوشته هم يكسري از اين جنگلها هستند . جنگلهايي كه مي تونيم بگيم ايراني اند ، مخصوص سرزمين ايران  و شايد نمادي فراموش شده بر اين سرزمين . جاي تاسف داره كه بايد گفت جنگلهاي حاضر آخرين نسل اين جنگلها هستند و بدليل عمق تخريب ، زادآوري و تجديد نسل در اونها بسيار كمرنگ و حتي در غالب نقاط متوقف شده است

جنگلهاي كوهستانهاي ناحيه ايران - توراني همانطور كه از نامش پيداست بر ارتفاعات فلات ايران گسترش دارند . نه بصورت پيوسته بلكه بصورت لكه هاي بزرگ و كوچك از شمال غرب تا شمال شرق ، از شمالغرب تا ارتفاعات جنوبي ايران در امتداد دو رشته كوه البرز و زاگرس . عناصر درختي اصلي ارس (1) و بنه ( پسته وحشي ) (2) مي باشند ؛ همينطور درختچه هاي بادام كوهي (3) ، زرشك (4) ، ارجنك (5) شیر خشت (6) و ...  در غالب اين جنگلها به چشم مي خورند  

از لحاظ جامعه شناسي گياهي اين جنگلها شامل دو جامعه ارس و بنه - بادام هستند اما در حال حاضر تيپهاي زيادي در رويشگاههاي اين جنگلها مشاهده مي شود . تيپهايي با حضور گونه هاي درختچه اي و بوته اي كه غالبا معرف شرايط تخريب هستند و برحسب شدت تخريب از كليماكس ارس و يا بنه - بادام فاصله گرفته اند  . جنگلهاي ارس عموما در ارتفاعات 1500 متر به بالا ( در جنوب بيش از 3000 متر )  در حاليكه جامعه بنه بادام از ارتفاع كمتر و زير جامعه ارس ظاهر مي شوند . مساحت جنگلهاي ارس  1 ميليون و سيصد هزار هكتار برآورد شده است

ارس در نقاط مختلف با گونه هاي درختي و درختچه اي متفاوتي همراه مي شود . چنانكه در توده هاي نيمه انبوه امين آباد فيروزكوه با زرشك ، پلاخور و شيرخشت همراه است . در سربندان فيروزوه زيراشكوب انبوه زرشك را همراه خود دارد ، در حوزه دماوند ارس با پلاخور ، زرشك و شير خشت همراه است و در حوزه سد كرج با شيرخشت و در حوزه لتيان با بنه و شيرخشت همراه مي شود .

 

جنگلهای هیرکانی:

جنگلهاي شمال ايران ( جنگلهاي هيركاني يا خزري ) با مساحت كنوني در حدود يك مليون و هشتصد  و چهل و هشت هزار هكتاردر حاشیه جنوبی دریای خزر و در امتداد دامنه هاي شمالي رشته كوه البرز از استارا درغرب تا گليداغي در شرق قرار گرفته اند . البته در گذشته سرتاسر جلگه هاي  شمال ( حدفاصل درياي خزر تا البرز ) را  نيز شامل مي شده است . تخریب انسانی از  دو حاشیه فوقانی و پایینی جنگل در دهه های اخیر کاهش قابل توجه سطح این جنگلها را در پی داشته است

از لحاظ تقسيم بندي جهاني اين جنگلها جزء جنگلهاي پهن برگ خزان كننده با اقليم نيمه مديترانه اي مرطوب هستند. ميانگين بارندگي ساليانه از 600 ميليمتر در شرق ( گرگان ) تا  دو هزار میلیمتر در غرب جنگلها ( بندر انزلی ) در نوسان است . بر اساس روش آمبرژه نیمرخ شمالی البرز از جلگه به سمت ارتفاعات بالاتر دارای اقالیم مرطوب معتدل , مرطوب سرد ( بالاتر از 2000 متر ) و اقلیم ارتفاعات فوقانی ( بالاتر از 2500 متر ) می باشند . گاهی اوقات اقلیم مرطوب معتدل که مخصوص ارتفاعات پایین و کوهپایه هاست در ارتفاعات بالاتر نیز وارد می شود

جوامع جنگلی ناحیه رویشی هیرکانی : جوامع جلگه و ارتفاعات پایین ( عمدتا بلوط شمشادستان , توسکاستان , توسکا لرگستان , جامعه انجیلی  ), دامنه های متوسط ( عمدتا   انجیلی ممرزستان , بلوط ممرزستان  )  , دامنه های مرتفع ( راشستان و راش - ممرزستان )  و جوامع ارتفاعات فوقانی و مرز جنگل ( شامل گونه  های غالب اوری , لور , سرو سابینا و کامونیس ) .  جوامع راش - مشهورترین و گسترده ترین گونه درختی جنگلهای کوهستانی شمال - کلیماکس بخش وسیعی از جنگلهای هیرکانی را به خود اختصاص داده اند ؛


برچسب:, :: :: نويسنده : قاسمی

درباره وبلاگ

به نام خالق هستی .به وبلاگ من خوش آمدید.این وبلاگ توسط قاسمی دبیر حرفه وفن طراحی گردیده است.اميد است همکاران، دوستان و دانش آموزان عزيز با نظرات و پيشنهادات سازنده خود،در هر چه بهتر شدن مطالب اين وبلاگ مرا ياري نمايند.
نويسندگان


آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 7
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 7
بازدید ماه : 64
بازدید کل : 574364
تعداد مطالب : 445
تعداد نظرات : 9
تعداد آنلاین : 1